Lutowanie a spawanie – jakie są różnice?

Pozornie te same czynności. Ale tylko pozornie, bo co prawda obie polegają na łączeniu dwóch elementów, to sam przebieg tego procesu jest odmienny w każdym przypadku. Główną różnicą jest odwracalność połączenia oraz temperatura, w jakiej jest wykonywane. Spawanie jest również uznawane za technikę wymagającą nieco więcej umiejętności i doświadczenia. Co jeszcze różni spawanie od lutowania?

Lutowaniem określamy łącznie dwóch elementów wykonanych z metalu, przy pomocy spoiwa o temperaturze topnienia niższej aniżeli temperatury topnienia łączonych metali. Najlepszym topnikiem jest kalafonia, produkowana z naturalnej żywicy.

Spawanie

Jak już wiadomo, spawanie to łączenie dwóch metalowych elementów przez stopienie ich na krawędziach. Spawając naruszamy strukturę materiałów, dzięki czemu nie widać granicy między materiałem a spoiwem.

Podczas spawania wytwarza się bardzo jasne światło – łuk spawalniczy. Jest ono tak jaskrawe i mocne, że dla nieosłoniętych oczu stanowi ryzyko ślepoty. Łuk niewidoczny jest również groźny – oddziałuje na człowieka w paśmie nadfioletu i podczerwieni. Dla ochrony wzorku stosuje się przyłbice spawalnicze. Obecnie produkowane maski spawalnicze nie są już żadną niewygodą – tworzy się je tak, aby dostosowywały się do anatomii człowieka, zapewniając mu maksimum komfortu pracy. Jednak przede wszystkim, dzięki specjalnym filtrom zapewniają doskonałą izolację przed szkodliwym wpływem światła.

Tymczasem, połączenie lutowane można usunąć i odzyskać nienaruszone elementy. Ponadto, istotna różnica polega na tym, że w lutowaniu nagrzewamy elementy za pomocą grota lutownicy (albo innego źródła ciepła), a w spawaniu działa tal łuk elektryczny.

Sprawdź – aktualne kursy spawalnicze

Wyróżniamy dwa rodzaje lutowania:

• miękkie – temperatura topnienia lutu do 450ºC (łączenie metali o małych naprężeniach w złączu i niskiej temperaturze pracy : układy elektroniczne, przewody elektryczne, blachy, oraz do uszczelniania i wyrównywania połączeń blach)
• twarde – temperatura topnienia lutu powyżej 450ºC. (stosowane tam, gdzie ważniejsza jest szczelność i estetyka niż wytrzymałość złącza)

Podstawowe różnice między spawaniem a lutowaniem :

• Podczas spawania przetapia się krawędzie materiału, lutowanie jest odwracalne
• Lutowanie można przeprowadzić bez specjalnych osłon (ale nie bez ostrożności!)
• Spawanie grozi poparzeniem i uszkodzeniem wzroku, należy się odpowiednio osłonić
• Spawanie stosuje się do elementów o dużych rozmiarach, lutuje się „drobiazgi” (elektronika etc.)”
• Spawanie wymaga specjalnego pomieszczenia i odzieży roboczej
• Różna temperatura obu procesów (w lutowanie spoiwo ma temperaturę topnienia niższą niż temperatura topnienia łączonych elementów.)
• spawanie (w porównaniu z lutowaniem) stwarza duże zagrożenie pożarowe

Na czym polega metoda lutospawania MIG/MAG?

Istnieje również metoda, która łączy obie techniki. Lutospawanie MIG/MAG znalazło zastosowanie przy łączeniu blach o grubości od 0,5 do 3 mm pokrytych cienką powłoką cynku do grubości 5 – 15 mikrometrów, oraz cienkich blach ze stali nierdzewnych i połączeń krzyżowych np. miedzi ze stalą, aluminium z blachą ocynkowaną, czy też stali kwasoodpornej ze stalą zwykłej jakości.

Spośród zalet lutospawania można wymienić przede wszystkim utrzymanie ochronnej powłoki cynkowej na granicy lutowie-cynk. Ze względu na to, że temperatura łuku nie może przekraczać temperatury parowania cynku,cynk nie odparowuje, tylko chwilowo stapia się, be z ubytków w ochronnej powłoce cynkowej. Główną wadą jest dosyć duży koszt stosowanie takiej techniki ( koszt drutu i gazu osłonowego (argon)) oraz wątpliwa estetka wykonania (czerwona spoina na błyszczącym tle).

Lutospawanie stosuje się tam, gdzie ta technologia przeważa nad „klasycznymi” metodami spawalniczymi – dzięki niemu zachowujemy mocne połączenie odporne na korozję. Zmniejszają się też naprężenia i skurcze spawalnicze. Stosunkowo mała twardość lutu wpływa na koszt obróbki mechanicznej wykonywanej już po spawaniu.

Lutospawanie stosuje się głównie w:

• przemyśle motoryzacyjnym
• przemyśle wentylacyjnym,
• produkcji ogrodzeń, balustrad, poręczy,
• produkcji elementów metalowych małej architektury.